Verbindings-S

[Pjotr Kan]

Beste collegavertalers,

Graag jullie aandacht voor een oude steen des aanstoots: de
verbindings-S. Een kwestie waar Nicolaas Beets, de schrijver van de
Camera Obscura, in de negentiende eeuw al problemen over had met de
drukkerij....

Diens brief daarover aan een vriend, is gelukkig bewaard gebleven. Ik
wil jullie de prachtige passage niet onthouden:

"Ik weet zo goed als gij, dat van een 'schalkse boerin' te spreken,
even dwaas is als te zeggen: 'een gekse boerin', en dat 'zij lachte
schalks' er evenmin door kan als 'zij lachte mals'; en daarom had ik
de maagd op bladzij 160 ook 'schalk' laten omkijken. Toen kwam de
letterzetter, en schudde daar het hoofd over, en zette 'schalks'. Toen
kwam ik, en werd boos op de letterzetter, haalde de s door en schreef
er het gewone deleatur bij. Ik kreeg een revisie, zag mij gehoorzaamd,
en gaf het verlof tot afdrukken. Toen sloop ik weet niet welke hand
nogmaals in de proef en verkorf het weer. Ik val die hand niet hard.
Zij volgde het voorbeeld van vele, en van bekwame handen. Maar ik
bedroef mij, liefste vriend, dat men thans zo onkundigs in onze
schoonse moedertaal is geworden, en zo gewoons aan die verkeerdse
uitgang, die men bij de oudsere schrijvers te vergeefs zoeken zou."

Het ergerlijke aan taal is natuurlijk, dat taal *net niet* helemaal
logisch en consequent is. Een kleine mate van inconsequentie, dat
hoort er nu eenmaal bij. Maar: niet meer dan een *kleine* mate....

Concreet: de verbindings-S bij woorden die eindigen op "beheer". We
schrijven niet: netwerkSbeheer, archiefSbeheer, pakketSbeheer. Waarom
dan wel bestandSbeheer?

Van onze vaderSlandse moederStaal krijg je soms hoofdSpijn. In
afwachting van jullie reacties hervul ik mijn koffieSbeker, en roer ik
erin met het theeSlepeltje....

Groet, Pjotr.